การฝึกสติ
ฝึกการยืน เดิน นั่ง และนอนอย่างมีสติ
การฝึกให้มีสติในการเปลี่ยนอิริยาบถต่าง ๆ เพื่อให้ถูกต้องตามมารยาทที่งดงามและปลอดภัยโดยไม่เกิดอุบัติเหตุนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็น เนื่องจากนักเรียนมักจะประสบอุบัติเหตุบ่อย ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการขาดสตินั่นเอง
ฝึกการยืนอย่างมีสติ
๑. ยืนตัวตรง
๒. มือขวากุมมือซ้าย
๓. ก้มหน้าลงพองามแล้วหลับตา
๔. ภาวนาในใจว่า พุท-โธ- พุท –โธ
(หายใจเข้า ให้กำหนดว่า “พุท” หายใจออก ให้กำหนดว่า “โธ”)
ฝึกปฏิบัติบ่อย ๆ หลาย ๆ ครั้งจนเกิดความชำนาญ
ฝึกการเดินอย่างมีสติ
ก่อนที่จะเปลี่ยนอิริยาบถจากยืนเป็นเดิน เราควรกำหนดจิตใจเมื่อจะเปลี่ยนอิริยาบถ ดังนี้
ระลึกถึงการยืน ภาวนาว่า ยืนหนอ
ระลึกถึงการเปลี่ยนจากยืนเป็นเดิน ภาวนาว่า อยากเดินหนอ
ระลึกถึงการเดิน ภาวนาว่า เดินหนอ
๑. ยืนตรง ยกมือซ้ายพร้อมกับภาวนาช้า ๆ ว่า ยกหนอ- มาหนอ – วางหนอ (วางมือซ้ายไว้ที่หน้าท้อง) ยกมือขวาพร้อมกับภาวนาช้า ๆ ว่า ยกหนอ – มาหนอ – วางหนอ (วางมือขวาทับข้อมือซ้ายแล้วใช้นิ้วกลางและหัวแม่มือรวบข้อมือซ้ายไว้)
๒. กำหนดในใจว่า “อยากเดินหนอ” ๓ ครั้ง
๓. การเดินกำหนดรู้ ๓ ระยะ โดยใช้องค์ภาวนาว่า
ขวา- ยกหนอ- ย่างหนอ -เหยียบหนอ
ซ้าย -ยกหนอ - ย่างหนอ – เหยียบหนอ
ยกหนอ ยกเท้านั้นลอยขึ้นไปข้างหลัง ย่างหนอ เลื่อนเท้าที่ยกไปข้างหน้าช้า ๆ แล้วนิ่ง
เหยียบหนอ ลดเท้าลงให้ปลายเท้าแตะพื้นก่อน แล้วจึงวางเต็มฝ่าเท้า
การเดินจงกรมจะเดินเป็นวงกลม เวียนขวาตามเข็มนาฬิกา
๔. การหยุดเดิน ให้ยืนตรง กำหนดลมหายใจและภาวนาเบา ๆ ว่า “อยากหยุดหนอ” ๓ ครั้ง แล้วยกมือขวาออก ค่อย ๆ เลื่อนลงพร้อมกับภาวนาว่า
มือขวา-ยกหนอ-ลงหนอ-ปล่อยหนอ (ปล่อยมือขวาลง)
มือซ้าย–ยกหนอ-ลงหนอ- ปล่อยหนอ (ปล่อยมือซ้ายลง)
ฝึกการนั่งสมาธิ เป็นการฝึกจิตให้มีสมาธิ โดยการนั่งกำหนดลมหายใจ มีวิธีการฝึก ดังนี้
๑. ยืนสมาธิ
๒. กำหนดลมหายใจว่า “อยากนั่งหนอ”
๓. ปล่อยมือขวาและมือซ้ายลงข้างตัวอย่างช้า ๆ
๔. เลื่อนเท้าซ้ายถอยหลัง ย่อตัวลง เข่าจรดพื้น
๕. มือซ้ายเท้าลงที่พื้น แล้วนั่งลงขัดสมาธิ เท้าขวาทับเท้าซ้าย
๖. มือทั้งสองวางบนเข่า
๗.เลื่อนมือซ้ายวางหงายบนตัก แล้วเลื่อนมือขวามาวางทับบนมือซ้าย
๘. นั่งตัวตรง หลับตา
๙. ระลึกถึงลมหายใจ
๑๐. เมื่อสูดลมหายใจเข้า ก็ภาวนาว่า “พุท”
๑๑. เมื่อปล่อยลมหายใจออก ก็ภาวนาว่า “โธ”
๑๒. ภาวนาสลับไปเรื่อย ๆ ให้ใจสงบ
ฝึกการนอนอย่างมีสติ มีขั้นตอนดังนี้
๑.นั่งพับเพียบ ขาซ้ายทับขาขวา
๒. ประนมมือสวดมนต์ตามเสียงเพลง
๓. กราบ
๔. มือซ้ายยกมาวางที่ท้อง
๕. มือขวาเท้าพื้น เตรียมเอนตัวนอน
๖. ครูร้องเพลงนอนกับสติเบา ๆ ๑ จบ
การฝึกนอนอย่างมีสติ เป็นการฝึกจิตให้สงบนิ่ง เมื่อหลับจะไม่ฝันร้ายหรือหวาดกลัว นักเรียนจะหลับสนิท ตื่นขึ้นมาอย่างสดชื่นแจ่มใส กระปรี้กระเปร่าไม่ง่วงเหงาหาวนอน
ฝึกกำหนดรู้ความรู้สึก เมื่อตาเห็นรูป หูฟังเสียง จมูกดมกลิ่น ลิ้นลิ้มรส กายสัมผัสสิ่งที่มากระทบ
ฝึกกำหนดรู้ เป็นการฝึกเมื่ออายตนะ คือ อวัยวะที่ทำหน้าที่มากระทบมี ๖อย่าง คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ อวัยวะต่าง ๆ ได้สัมผัสกับสิ่งรอบกาย คือ ตามองเห็นรูป หูได้ยินเสียง จมูกได้กลิ่น ลิ้นสัมผัสกับสิ่งรอบกายและอารมณ์ที่เกิดกับใจ แล้วเกิดการรับรู้ของจิต
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น